Botankers (skelettale verankering)

De vaste beugels waar de orthodontist gebruik van maakt oefenen kleine krachten op de tanden en kiezen uit waardoor deze kunnen worden bewogen en fraai in de rij gezet. Tegenwoordig maakt de orthodontist hierbij steeds vaker gebruik van de mogelijkheid om de beugel direct te verbinden met het kaakbot. We noemen dat skelettale verankering. Hierdoor kunnen krachten in richtingen worden uitgeoefend die anders niet (goed) mogelijk zijn, kunnen ongewenste tand verplaatsingen worden voorkomen en kunnen soms ook uitwendige beugels (buitenboord beugels) worden voorkomen. Skelettale verankering kan worden uitgevoerd met behulp van minischroeven of botankers die in het kaakbot worden geplaatst. In veel gevallen kiest men voor minischroeven omdat die eenvoudiger te en op meer verschillende plaatsen in de mond aan te brengen zijn (zie: minischroeven). In bepaalde gevallen zijn botankers aangewezen. Die zijn steviger met het kaakbot verbonden, maar kunnen op minder plaatsen in de mond worden aangebracht. Beide hebben dus hun specifieke voor- en nadelen. Sommige orthodontisten plaatsen minischroeven zelf. Een botanker is een klein metalen (titanium) plaatje dat met twee of drie schroeven op de onder- of bovenkaak wordt bevestigd. Het uiteinde van het botanker steekt uit in de mond en wordt door de orthodontist gebruikt om met de draad van de beugel of met elastiekjes krachten uitoefenen. Voor het plaatsen van een of meerdere botankers verwijst de orthodontist u naar de MKA chirurg.

De operatie

Voor het plaatsen van een botanker maken we een röntgenfoto om de wortels van uw tanden en kiezen af te beelden. Ook krijgt u eenmalig een antibiotica om de kans op ontsteking zo klein mogelijk te maken. De operatie voeren we onder plaatselijke verdoving uit. Dit kan zo goed worden verdoofd dat de ingreep absoluut geen pijn doet. Als de verdoving is ingewerkt maakt de MKA chirurg via een kleine snede het tandvlees los en schroeft het botanker vast aan het kaakbot. Daarna wordt het tandvlees weer gehecht. Het plaatsen van een botanker duurt ongeveer vijftien minuten. Ook het plaatsen van meerdere botankers kan onder plaatselijke verdoving in 1 operatie plaatsvinden.

Botankers voor de bovenkaak

Botankers voor de onderkaak

Na de operatie

Het is belangrijk om na de ingreep pijnstillers te gebruiken. U kunt daar het beste mee beginnen voordat de lokale verdoving na 2-4 uur is uitgewerkt en ze dan standaard twee tot drie dagen doorgebruiken.
Afhankelijk van de plaats waar is geplaatst kan de wang gaan zwellen. De zwelling is de eerste twee dagen het ergst en neemt daarna af. Het is verstandig om direct na de ingreep de wang aan de buitenkant enkele uren te koelen. Dit doet u door een cold pack of ijsblokjes (in een plastic zakje) steeds afwisselend 10 minuten tegen de wang te houden en dan weer 5 minuten weg te leggen.

Dit eerste dag komt er vaak nog een beetje bloed uit het wondje. Dit stopt meestal vanzelf. Het speeksel is daarom ook nog wat roze gekleurd. Als de wond opnieuw gaat bloeden of de bloeding toeneemt kunt u er een verbandgaasje op leggen en daar stevig een half uur op bijten of stevig aandrukken.
We hechten eigenlijk altijd met oplosbaar hechtmateriaal. De hechtingen verdwijnen spontaan binnen 1 tot 2 weken. U hoeft dus niet terug te komen om ze te laten verwijderen.

De eerste twee dagen kunt u het beste zachte voeding gebruiken. Daarna kunt u weer normaal gaan eten.
Het is belangrijk om uw mond goed schoon te houden na de ingreep. Dit verkleint ook de kans op ontsteking en is belangrijk voor uw gebit. Direct na de behandeling mag u gewoon uw gebit weer poetsen als u maar voorzichtig bent in de buurt van het botanker. In de meeste gevallen geven we u een recept mee voor een desinfecterend mondspoelmiddel waarmee u vanaf de dag na de ingreep dagelijks 2-3 keer u mond kunt spoelen. Zodra het weer kan, meestal na 5-7 dagen, moet u er gewoonte van maken om altijd bij het tanden poetsen ook de botankers mee te poetsen. Ook is het belangrijk om ze niet met de tong of met voorwerpen aan te raken. De kans bestaat dat ze dan los raken.

Het uiteinde van het botanker zal door de orthodontist na 2-3 weken met de vaste beugel worden verbonden of van elastiekjes worden voorzien. Het is belangrijk dat daarvoor een afspraak is gepland.

Risico’s en Complicaties

Er zijn weinig risico’s aan deze ingreep verbonden. De kans op een nabloeding is uitermate klein, doordat de wond is gehecht. Het speeksel kan na de ingreep nog wel wat rood zijn. Ook ontsteking wordt maar zelden gezien na het plaatsen van een botanker. Het kan gebeuren dat een botanker los gaat zitten. Dit hangt vaak samen met de krachten die er op worden uitgeoefend met orthodontie. Bij jonge mensen is het kaakbot zachter waardoor dit sneller kan optreden, met name in de bovenkaak. Wanneer een botanker los gaat moet het worden verwijderd en kan er een nieuwe, vaak op een iets andere plaats worden herplaatst. Een enkele keer kan het uiteinde van het botanker de binnenkant van de lip of wang irriteren. Vaak kunnen we dit verhelpen door het uiteinde van het botanker dat in de mond uitsteekt iets bij te buigen.

Het verwijderen van het botanker

Wanneer het botanker niet meer nodig is voor uw orthodontische behandeling zal de MKA-chirurg het botanker weer verwijderen. Dit gebeurt via een soortgelijke ingreep als hierboven staat beschreven. Soms kan het verwijderen van het botanker worden gecombineerd met een andere operatie zoals het verwijderen van een verstandskies of een chirurgische kaakcorrectie. Dit wordt uiteraard van tevoren met u besproken. Ook wordt er steeds vaker voor gekozen om de ankers alleen af te knippen en het gedeelte dat op de kaak is geschroefd gewoon aanwezig te laten onder het tandvlees.